Fiołek (Viola L.) – rodzaj roślin z rodziny fiołkowatych (Violaceae). Obejmuje około 400 gatunków, rosnących głównie w Europie (92 gatunki, w tym w Polsce 25), w Azji, Ameryce Północnej i Południowej, poza tym także w Australii. Większość gatunków rośnie w strefie klimatu umiarkowanego oraz na obszarach górskich. Zasiedlają bardzo zróżnicowane siedliska – lasy, łąki i mokradła, ale najczęściej murawy wysokogórskie i miejsca skaliste w górach. Liczne odmiany uprawne fiołków, popularne jako jednoroczne rośliny ozdobne powstały w wyniku zmieszania fiołka trójbarwnego i fiołka ałtajskiego. Dodatkowo skrzyżowanie z pirenejskim fiołkiem rogatym pozwolił uzyskać trwałe rośliny uprawne.
